ตอน เขานางทอง เมืองบางพาน กำแพงเพชร จารึก นครชุม เมื่อ ปี พ.ศ.๑๙๐๐ กล่าวถึง สมัยพระมหาธรรมราชลิไท

อัตชีวประวัติ ปฏิพัฒน์(วัชรินทร์) (ต่อ)
ชีวิตนักโบราณคดี
ตอน : เขานางทอง เมืองบางพาน กำแพงเพชร

วันจันทร์ที่ ๗ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๑๙ พ่อตาย ๒๑ วันแล้ว

ไปสำรวจเมืองบางพาน กับพี่ประโชติ สังขนุกิจ (โบราณคดี รุ่นที่ ๖ )  

ที่อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร 

ซึ่งมีกล่าวถึงในจารึก นครชุม เมื่อ ปี พ.ศ.๑๙๐๐ 

สมัยพระมหาธรรมราชลิไท หน้า ๒ บรรทัดที่ ๕๗  ว่า 

 “ พิมพ์เอารอยตีน............อันหนึ่งประดิษฐานไว้ในเมืองบางพาน เหนือจอมเขานางทอง”   

เมืองนี้ตั้งอยู่บนเส้นทางถนนพระร่วง 

ระหว่างกลางทางสุโขทัย กำแพงเพชร 

ตามเส้นทางรถยนต์ปัจจุบัน  ถ้ามาจากสุโขทัย 

เลยอำเภอพรานกระต่าย ไปทางกำแพงเพชร ประมาณ ๘๐๐ เมตร 

มีทางแยกซ้ายมือ เข้าไปประมาณ ๗ กม. 

จะผ่านเขานางทอง มีเจดีย์โบราณอยู่บนนั้น มองเห็นแต่ไกล

เมื่อไปถึงเมืองบางพาน แล้ว 

หาหนทางจะเข้าไปสำรวจภายในเมือง 

แต่เนื่องจากฝนตก ทางเข้าจึงมีน้ำท่วมเต็มไปหมด 

เลยใช้โอกาสนั้น หาเก็บหน่อไม้กันไปเรื่อย ๆ 

จนกระทั่งตอนหลังเหลือแต่พี่ประโชติ ธวัชชัย และ ข้าพเจ้า เท่านั้น 

ที่เข้าไปสำรวจวัดภายในเมือง 

สำรวจได้เพียงวัดเดียว คือ "วัดหัวฝาย" 

ซึ่งถูกลักลอบขุดอย่างยับเยิน จนพังทลายหมด 

จับร่องรอยอะไรไม่ได้เลย  

วัสดุที่ใช้ในการก่อสร้างเป็นศิลาแลงและอิฐ  

สังเกตทิศทางวิหาร ไม่ได้หันหน้าไปทางทิศตะวันออก 

แต่หันไปตามทิศทางของเมือง 

ลักษณะของเมืองไม่ได้เป็นรูปกลมหรือยาว

แต่เป็นรูปตามลักษณะของธรรมชาติ

ปัจจุบัน พื้นที่เมืองโบราณอยู่ในเขตบ้านวังพาน หมู่ ๔ 

เทศบาลตำบลเขาคีริส อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร 

แต่ไม่เหลือหลักฐานร่อยรอยอะไรของเมืองให้เห็นอีกแล้ว

นอกจากเจดีย์องค์หนึ่งบนเขานางทอง

เท่านั้น

ขอบคุณ ภาพประกอบจาก Google