"บันทึกหลังเที่ยว ย่างกุ้ง,หงสาวดี,พุกาม"

๑๖ - ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๖

แผ่นหินสลักพระพุทธประวัติ ปางประสูติ ศิลปะแบบพุกาม

ลักษณะได้รูปแบบมาจาก ศิลปะ อินเดียภาคเหนือ

สมัยราชวงศ์ปาละ-เสนะ ในแคว้น เบงคอลและพิหาร

ช่วง พุทธศตวรรษที่ ๑๔ – ๑๘

แม้องค์ประกอบโดยรวมจะใกล้เคียงกัน

แต่สิ่งที่เห็น ถึงความแตกต่าง

ระหว่างศิลปะอินเดีย กับ ศิลปะแบบพุกาม ได้อย่างชัดเจน

คือ กรอบพระพักตร์ของศิลปะแบบพุกาม

คางจะค่อย ๆ เสี้ยม ไม่กลมเหมือนของอินเดีย

และ มุ่นพระเมาลี

พระนางสิริมหามายา ประทับยืนตริภังค์

พระหัตถ์ขวาเหนี่ยวกิ่งสาละ พระกรซ้ายโอบนางข้าหลวง

โดยมี พระโพธิสัตว์ สิทธัตถะ

ปรากฏออกมาทางด้านสีข้าง

ในลักษณะประทับนั่งสมาธิ พนมมือ

ไม่ยืน เช่นในศิลปะอินเดีย (แสดงให้เห็นถึงการคลอดโดยไม่ปกติ)

มีนางกำนัล ๒ นางขนาดย่อมลงมา

ถือ กลดหรือร่ม และ แซ่ประกอบ

บางชิ้นของรูปสลักหินในศิลปะแบบพุกาม เช่น

ชิ้นที่อยู่ในห้องโถงกลาง

ได้จำหลักรูปรายละเอียด ของพระโพธิสัตว์

ตั้งแต่ออกมาจากพระอุทร จนถึงสุดท้าย

คือ ประทับยืน

ลักษณะเช่นนี้ ไม่เคยปรากฏในศิลปะแบบอินเดียมาก่อน เช่นกัน