เจดีย์ที่บรรจุพระบรมอัฐิสมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์ อยู่ที่ไหน ค่ายโพสามต้น หรือไม่

จดหมายบันทึกเหตุการณ์ 

เรื่อง "การสวรรคตของสมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์"

หลักฐานใกล้เวลาเกิดเหตุที่สุด คือ

จดหมายมองเซนเยอร์บรีโกต์ ถึงผู้อำนวยการคณะต่างประเทศ

เมื่อ วันที่  ๑  เดือนพฤศจิกายน  ค.ศ. ๑๗๖๙  (พ.ศ. ๒๓๑๒)

จาก บางกอก 

ความตอนหนึ่งว่า

"พม่าได้เข้าไปในพระนคร                

ได้ทราบมาเปนการแน่ว่า  พระศรีสุราย ( Phra Si Surai) 

น้องภรรยาของพระเจ้าแผ่นดิน  

ได้สมรู้ร่วมคิดกับพวกข้าศึกด้วย  

แต่การที่คิดการเช่นนี้จะประสงค์อะไรก็ตาม  

แต่ก็หาได้สำเร็จตามความปรารถนาไม่  

เพราะต้องถูกจำตรวนพร้อมด้วยเจ้าพระยาพระคลังและขุนนางอื่น ๆ ด้วย  

ฝ่ายพระเจ้ากรุงสยาม

ซึ่งเปนพระโรคเรื้อนนั้นก็หนีข้าศึกไป  

และไปสวรรคตที่โพธิ์สามต้น "

....................................................

ต่อด้วยเหตุการณ์....แผ่นดินสมเด็จพระเจ้าตากสิน

เมื่อพระเจ้าตาก ตีได้ค่ายโพ ๓ ต้น แล้ว 

ประทับอยู่ที่จวนพระนายกอง

ให้ข้าราชการขุนางเก่าและราชตระกูล และครอบครัวทั้งปวง

ซึ่งได้ความทุกข์ -ทุรพล-ลำบาก 

พระราชทานทรัพย์แลสิ่งของให้ตามสมควร

แล้วเสด็จเข้ามาตั้งพลับพลาประทับอยู่ในพระนคร

ให้ไปขุดพระศพพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งพระนายกองฝังไว้นั้น

กระทำพระโกศตามสังเขปใส่พระศพ

แลให้ทำพระเมรุหุ้มด้วยผ้าขาว 

แล้วเชิญพระบรมโกศเข้าตั้งที่ในพระเมรุ

ตั้งเครื่องบูชาสักการะพอสมควร

ให้เที่ยวนิมนต์พระสงฆ์ซึงเหลืออยู่บ้างมาสดัปกรณ์

ทรงถวายไทยทานตามสมควร 

แล้วก็ถวายพระเพลิง

................................

จากความสองตอนนี้ แสดงให้เห็นว่า 

พระบรมศพถูกฝังอยู่ในค่ายโพสามต้น 

แต่ไม่ได้ทำพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ

ที่ในค่ายโพสามต้น  

โปรดฯให้ขุดพระบรมศพ จากค่ายโพสามต้น

นำมาถวายพระเพลิงที่พระเมรุชั่วคราว ภายในเมือง

ดังนั้น แนวความคิดของข้าพเจ้า(ปฏิพัฒน์) ที่ เคยเชื่อว่า

เจดีย์ที่บรรจุพระบรมอัฐิสมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์ 

จะอยู่ที่ภายในค่ายโพสามต้น  นั้น

เป็นอันตกไป...