อัตชีวประวัติ ปฏิพัฒน์(วัชรินทร์) (ต่อ)
ชีวิตนักโบราณคดี
ตอน : "ขุนเดช" ที่ปรึกษาของชาวโบราณคดี
อามหา จิระเดช ไวยโกสิทธิ์ เป็นชาวสุโขทัย
เป็นผู้เชี่ยวชาญการขุดกรุ สุโขทัย
และคลุกคลีอยู่กับคนกรมศิลปากร
มาตั้งแต่รุ่นอาจารย์ มานิต วัลลิโภดม
เป็นหัวหน้ากองโบราณคดี
นักศึกษาโบราณคดี ที่ไม่รู้จัก
"อามหา,ลุงมหาจีระเดช"
ไม่ค่อยมี
หลัง ๆ พี่สุจิตต์ วงษ์เทศ
เอาชีวิต "อามหา" มาเขียนเป็นวรรณกรรม
เรื่อง "ขุนเดช"
เลยมีคนรู้จักทั่วประเทศ
ช่วงไปทำงานขุดเตาทุเรียง สุโขทัย ๒๕๑๙
อามหาจะติดตามข้าพเจ้า
ไปด้วยกันเสมอ ทั้งกลางวันและกลางคืน
"อามหา" รู้จักพื้นที่ ในเมืองเก่าสุโขทัยดี
ก็จะพาลุยเข้าไปตามโบราณสถาน และแหล่งเตาที่ยังไม่ได้ขุดหลายแห่ง
พร้อมทั้งมีเรื่องเล่า
เป็นนิทานบ้าง ตำนานบ้าง ประกอบไปด้วยทุกแห่ง
ถึงแม้อามหา จะสูงวัยแล้ว
แต่ก็ไม่เคยบ่นหรือเหน็ดเหนื่อยเลยสักครั้ง
ดังบันทึก วันพฤหัสบดีที่ ๒๙ เมษายน พ.ศ.๒๕๑๙
ของข้าพเจ้า ตอนหนึ่ง ว่า
"ข้าพเจ้า อามหาจีระเดช,ประสิทธิ์ (ช้าง),จำนงค์,บัง สุชาติ กับคนงานอีกกลุ่มหนึ่ง มี ทิดนวย,ตุ๋ย และใครอีกคนจำชื่อไม่ได้
ออกไปสำรวจเตาริมกำแพงเมือง
สภาพเป็นเช่นเดียวกันกับที่กำลังขุดค้น
จากที่กล่าวไว้ในแผนที่ว่า มี ๙ เตา นั้น
ปรากฏเห็นร่องรอยอยู่เตาเดียว
นอกนั้น ไม่มีร่องรอยอะไรให้เห็นว่าเป็นเตาเลย
ในขณะเดียวกัน
ทางด้านทิศตะวันออกของประตูศาลหลวง มีเตา (เตาอบ)
ตั้งอยู่บนสันกำแพงชั้นกลาง
เตายังอยู่ในสภาพที่ค่อนข้างสมบูรณ์
ทำที่หมายไว้ในแผนที่
บริเวณเตา ๙ เตา ริมแม่น้ำโจน นั้น
มีวัดสกัด หัวท้ายอย่างละวัด
แต่ถูกขุดทำลายหมดแล้ว
จากนั้นเดินเลาะออกทางวัดศรีชุม
ลัดมาออกเตาทุเรียง ระยะทางไม่ไกลเลย
จากเตาทุเรียงออกเดินสำรวจตาม "ลำคลองดิน"
ซึ่งไหลผ่านทางด้านทิศเหนือของ "วัดสังฆาวาส"
ไปต่อกับ "ลำน้ำแม่ลำพัน"
วัดแถวนี้ มีลักษณะเป็นวัดที่มีคูน้ำล้อมรอบ หรือ
ที่เราเรียกอาคารในคูน้ำ นั้นว่าเป็น
"โบสถ์แบบอุทกสีมา" คือ ใช้ "คูน้ำ"แทน
"เขตพัทธสีมา"
สนุกสนานมากในการสำรวจ
ร้อนก็ร้อน เมื่อยก็เมื่อย แต่ อามหาจีระเดช
ดูจะไม่ยอมลดละเลยแม้แต่น้อย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น