จารึก ปราสาทหิน พนมรุ้ง หมายเลข 8 ภาษาสันสกฤต

ข้อมูลใหม่ “ศรีสูรยชลาศยะ” สระใหญ่แห่ง วนำรุง

อ.กังวล คัชชิมา

คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร

ได้เผยแพร่ผลการอ่าน

จารึกพนมรุ้งหมายเลข 8 ภาษาสันสกฤต

ที่ค้นพบที่ปราสาทพนมรุ้ง

ใน facebook Kang Vol Khatshima

โดยมีประเด็นสำคัญตอนหนึ่งกล่าวถึง

พระเจ้าสูรยวรมเทวะที่ 2 (สุริยวรมันที่ 2)

ได้ถวายสิ่งของและประติมากรรมทองคำ

แด่ปราสาทพนมรุ้ง รวมทั้งยังโปรดเกล้าฯ

ให้ขุดสระน้ำขึ้นที่ “เชิงเขาใหญ่” หรือเขาพนมรุ้ง

มีชื่อว่า “ศรีสูรยชลาศยะ”

อ.กังวล เสนอว่า

สระน้ำดังกล่าวนี้ น่าจะหมายถึง

"หนองบัวลาย"

สระน้ำขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ตรงเชิงเขาพนมรุ้ง

ด้านทิศตะวันออก

ซึ่งสร้างขึ้นตามคติของวัฒนธรรมเขมรโบราณที่มักสร้างบารายไว้ที่ด้านตะวันออกของศาสนสถาน

สอดคล้องกับ คติการสร้าง ศาลามีไฟ หรือ กุฎิฤาษี ไว้บนเส้นทางการเดินทางประมาณ ๑ วัน และหรือ ในสถานที่ก่อนเข้าเมือง หรือ ก่อนขึ้นเขา ก็มี "กุฎิฤษีบ้านบัวลาย"

ซึ่ง ที่ "บ้านบัวลาย" (ทางการใช้ชื่อผิดมานาน)

ควรจะเปลี่ยนให้ถูกต้องตามชื่อเดิม ว่า

"บาราย" ที่แปลว่า "สระน้ำขนาดใหญ่"

และยังมี ชื่อ สระที่ถูกต้อง ตามจารึกอีก ว่า

“ศรีสูรยชลาศยะ”

ปราสาทหินพนมรุ้ง ตั้งอยู่บนปากปล่องภูเขาไฟธรรมชาติ มีร่องรอยฝายทดน้ำจากเขาลงสู่บาราย เชิงเขาด้านทิศตะวันออก ที่สร้างขึ้นโดย พระเจ้าสูรยวรมเทวะที่ ๒ (สุริยวรมันที่ ๒) โดยมีนามในจารึกว่า “ศรีสูรยชลาศยะ” ทำให้น้ำในบารายนี้ ถือ เป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ ที่ไหลลงมาจากเขาไกรลาส ที่ประทับแห่งพระศิวะเจ้า

บาราย เชิงเขาด้านทิศตะวันออก ที่สร้างขึ้นโดย พระเจ้าสูรยวรมเทวะที่ ๒ (สุริยวรมันที่ ๒) โดยมีนามในจารึกว่า “ศรีสูรยชลาศยะ” ทำให้น้ำในบารายนี้ ถือ เป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ ที่ไหลลงมาจากเขาไกรลาส ที่ประทับแห่งพระศิวะเจ้า