เมืองนนท์ สมัยกรุงศรีอยุธยา เกิดอะไรขึ้นบ้าง

 เที่ยวแล้วกลับมาเล่า "เมืองนนทบุรี"

๖ เมษายน ๒๕๖๕

ตอน :  ๓ เมืองนนท์ สมัยกรุงศรีอยุธยา

นนทบุรีเป็นที่ราบลุ่มมีความอุดมสมบูรณ์ 

จึงมีผู้คนมาตั้งถิ่นฐาน

เป็นชุมชนหนาแน่นตามริมแม่น้ำเจ้าพระยา มาตั้งแต่อดีต 

ชุมชนนนทบุรี ขยายตัวและกระจัดกระจายออกไป

ตามพื้นที่ต่าง ๆ ในคุ้งน้ำเจ้าพระยาตอนนี้

โดยยังปรากฏหลักฐาน และร่องรอยของวัด ที่สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา 

หลายวัด เช่น วัดปรางค์หลวง ตำบลบางม่วง อำเภอบางใหญ่ 

และ วัดปราสาท ตำบลบ้านกร่าง อำเภอเมืองนนทบุรี ฯลฯ เป็นต้น 

ด้วยสภาพของพื้นที่ แม่น้ำเจ้าพระยาอ้อมช่วงนี้ 

ต้องใช้เวลาในการเดินทางจากปากอ่าว"บางเจ้าพระยา"

ถึงพระนครศรีอยุธยา  นานมาก

ดังนั้นใน ปี พ.ศ.๒๐๙๓ 

สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ

จึงโปรดเกล้าฯ ให้ขุดคลองลัดแม่น้ำเจ้าพระยา 

จากเหนือวัดชลอไปทะลุใกล้วัดมูลเหล็ก 

(ปัจจุบันคือวัดสุวรรณคีรี เขตบางกอกน้อย) 

เพื่อใช้เป็นเส้นทางลัดในการเดินทาง 

และในปีถัดมา โปรดเกล้าฯ ให้ยกฐานะ "บ้านตลาดขวัญ" 

ขึ้นเป็น เมืองนนทบุรี  

เพื่อให้เป็นเมืองท่าและเมืองหน้าด่านของกรุงศรีอยุธยา

ถัดจากเมืองธนบุรี ได้อีกเมืองหนึ่งด้วย

ต่อมาในปี พ.ศ.๒๑๗๙ 

รัชสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง 

โปรดเกล้าฯ ให้ขุดคลองลัดตัดส่วนโค้งของแม่น้ำเจ้าพระยา

ตั้งแต่ใต้วัดท้ายเมืองไปทะลุออกหน้าวัดเขมาฯ 

ทำให้กระแสน้ำเปลี่ยนทางเดินไหลเข้าคลองที่ขุดใหม่ 

กลายเป็นแนวแม่น้ำเจ้าพระยา 

หน้าศาลากลางจังหวัดหลังเก่า ในปัจจุบัน 

ในปี พ.ศ. ๒๒๐๘ สมเด็จพระนารายณ์มหาราช โปรดเกล้าฯ 

ให้ย้ายเมืองนนทบุรีจากบ้านตลาดขวัญ

ไปตั้งบริเวณปากคลองอ้อม บ้านบางศรีเมือง 

และให้สร้างกำแพงเมืองรวมทั้งป้อมปราการขึ้น ๒ ป้อม 

คือ "ป้อมแก้ว" ตั้งอยู่ที่บ้านตลาดแก้ว 

(สันนิษฐานว่าอยู่ที่วัดปากน้ำในปัจจุบัน) 

และ "ป้อมทับทิม" ตั้งอยู่บริเวณวัดเฉลิมพระเกียรติ ในปัจจุบัน 

ที่ตั้งเมืองนนทบุรี ครั้งสมัยกรุงศรีอยุธยา เป็นราชธานี

จึงเกิดขึ้นถึง ๓ เมือง

ดังนั้น การเปลี่ยนแปลงย้ายสถานที่ตั้งของเมือง

จึงเป็นส่วนหนึ่งของการใช้กำหนดอายุโบราณสถาน

ที่สร้างขึ้นในเมืองนนทบุรี ได้อีกวิธีหนึ่ง

เส้นทางแม่น้ำจากปากอ่าวบางเจ้าพญา ถึงพระนครศรีอยุธยา

คลองขุดลัดแม่น้ำเจ้าพระยา สมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ ปี จอ พ.ศ.๒๐๙๓

คลองขุดลัดแม่น้ำเจ้าพระยา สมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง

ปีชวด พ.ศ.๒๑๗๙

การขุดคลองลัดแม่น้ำเจ้าพระยา กับการเปลี่ยนแปลงที่ตั้งของเมืองนนทบุรี เพื่อผลทางการคมนาคม และเศรษฐกิจ ของพระนครศรีอยุธยา