วัดเมือง ปิตุลาธิราชรังสฤษฎิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา

อัตชีวประวัติ ปฏิพัฒน์(วัชรินทร์)

ชีวิตรับราชการ ช่วงที่ ๓

ตอน : วัดเมือง ( ปิตุลาธิราชรังสฤษฎิ์ ) จังหวัดฉะเชิงเทรา

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ 

ได้โปรดให้ กรมหลวงรักษ์รณเรศ (หม่อมไกรสร) 

พระราชโอรสองค์ที่ ๓๓ 

ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ 

เป็นแม่กองไปสร้างกำแพงเมืองฉะเชิงเทรา ใน ปี พ.ศ.๒๓๗๗ 

และ สร้างวัดไว้ในกลางเมือง เพื่อใช้เป็นที่ดื่มน้ำพิพัฒน์สัตยา

เรียกกันเป็นสามัญ ว่า "วัดเมือง"

 (อั้งยี่) จีนตั้วเหี่ย ยึด พื้นที่กำแพงเมือง เป็นที่มั่น 

ภายหลังจากการปราบปราม 

วัดเมืองถูกเผา ทำลายเสียหาย 

รกร้างไป 

ในสมัยรัชกาลที่ ๕ 

ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงระบบการปกครองใหม่ 

เป็นการปกครองแบบมณฑล  

โดยรวม เมืองปราจีนบุรี เมืองชลบุรี เมืองนครนายก เมืองฉะเชิงเทรา 

เมืองบางละมุง เมืองพนัสนิคม และเมืองพนมสารคาม เป็น 

"มณฑลปราจีนบุรี" 

ใน ปี พ.ศ.๒๔๓๖ ( ตรงกับปีที่ ๒๖ ในรัชกาลที่ ๕) 

ในปี พ.ศ. ๒๔๔๕ (ตรงกับปีที่ ๓๕ ในรัชกาลที่ ๕ ) 

กรมขุนมรุพงศ์สิริพัฒน์ ย้ายจากมณฑลกรุงเก่า 

มาเป็น สมุหเทศาภิบาลมณฑลปราจีนบุรี 

มีที่ว่าการอยู่ที่เมืองฉะเชิงเทรา 

ได้ทรงบริหารบ้านเมือง สร้างสรรค์ความเจริญไว้อย่างมากมาย

ถือได้ว่า พระองค์เป็นผู้ริเริ่มสร้างเมืองขึ้นใหม่ 

ได้ซ่อมปฏิสังขรณ์ "วัดเมือง" นี้ขึ้นใหม่อีกครั้ง 

และได้อัญเชิญพระราชลัญจกร 

ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 

มาประดิษฐานอยู่ที่หน้าบันชั้นมุขหน้าของพระอุโบสถ ด้วย 

พร้อมทั้งได้รับพระราชทานนามวัดนี้ ใหม่จากรัชกาลที่ ๕ ว่า 

"วัดปิตุลาธิราชรังสฤษฎิ์"  

อันหมายถึงวัดที่ ลุงของพระเจ้าแผ่นดิน ทรงสร้าง

นอกจากพระอุโบสถหลังนี้แล้ว 

ยังมีวิหารอีกหลังลักษณะคล้ายพระอุโบสถ 

มีป้ายเขียนไว้ที่หน้ามุขชั้นลด ว่า 

“พระวิหารกรมหลวงรักษ์รณเรศ”  

มีขนาดใหญ่กว่าพระอุโบสถ หันหน้าไปทางทิศเหนือ 

แบ่งส่วนด้วยกำแพงแก้ว มีปรางค์ ๔ องค์ อยู่ที่มุมกำแพงล้อมพระวิหาร  แยกออกมาอีก ๑ ส่วน  

ในราชกิจจานุเบกษา ระบุชื่อ 

สมภารวัดปิตุลาธิราชรังสฤษฎิ์ รูปหนึ่ง ชื่อ 

"พระอธิการ แก้ว" 

มรณภาพเมื่อ พ.ศ.๒๔๕๗ (ปีที่ ๕ ในรัชกาลที่ ๖ )  

ขอบคุณ ภาพประกอบจาก Google

ตำแหน่งที่ตั้งวัดเมือง หรือ วัด ปิตุลาธิราชรังสฤษฎิ์ (กลางเมือง) ฉะเชิงเทรา

พระอุโบสถ วัดปิตุลาธิราชรังสฤษฎิ์ จ.ฉะเชิงเทรา

ดวงตรา จ.ป.ร. คลอบด้วย จุลมงกุฎ บนหน้าบันมุขหน้าชั้นลดพระอุโบสถ วัดปิตุลาธิราชรังสฤษฎิ์ จ.ฉะเชิงเทรา

รูปบนเสมาพระราชทานของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

วิหารกรมหลวงรักษรณเรศ ด้านหลังพระอุโบสถวัดปิตุลาธิราชรังสฤษฎิ์ จ.ฉะเชิงเทรา