อาจารย์หม่อมราชวงศ์แสงสูรย์ ลดาวัลย์
พาไปเรียนประเพณีในราชสำนัก ในสำนักพระราชวัง
ตอน : ประวัติพระสยามเทวาธิราช
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔
ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้
พระองค์เจ้า ประดิษฐวรการ
พระเจ้าหลานเธอ ในรัชกาลที่ ๑ ทรงสร้างขึ้น
เป็นทองคำ สูง ๙ นิ้ว พระหัตถ์ขวาทรงพระขรรค์
ด้วยทรงมีเหตุผลในการสร้างว่า
ประเทศสยาม มีความแปลกประหลาดหลายครั้งหลายหน
ชาติบ้านเมืองตกอยู่ในฐานะที่อับจน
จวนเสียเอกราชหลายครั้ง
แต่ก็มีโอกาสกลับคืนฟื้นตัวมาได้เสมอ
เช่น ในสมัยพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์
เสียกรุงให้กับพม่า
แต่มีอะไรบางอย่างมาดลใจ
ให้วีรบุรุษของชาติเกิดขึ้นมากู้เอกราช ได้ คือ
สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี
คนสยามไปอยู่พม่าก็หมดความกลัว
เพราะทำสิ่งใดก็ชนะพม่าทั้งสิ้น
ต่อมา คนผิวขาวมาล่าหาเมืองขึ้น
ทุกประเทศรอบเมืองสยามเป็นเมืองขึ้นหมด
แต่สยามรอดมาได้เหมือนปาฏิหารย์
จึงทรงพระราชดำริ ว่า
“ประเทศเรานี้ คงจะมีเทพเจ้าองค์หนึ่งคุ้มครองอยู่
แต่จะอยู่ ณ ที่ใดก็ไม่รู้
พระนามว่ากระไรก็ไม่รู้
จึงขอถวายพระนามว่า “พระสยามเทวาธิราช”
แต่ก็ไม่ทราบรูปของพระองค์
จึงสร้างพระรูปขึ้น เป็น เทวรูป
ประทับยืนทรงเครื่องกษัตริยาธิราช
ทรงฉลองพระองค์อย่างเครื่องของเทพารักษ์
มีมงกุฎเป็นเครื่องศิราภรณ์
พระหัตถ์ขวาทรงพระแสงขรรค์
พระหัตถ์ ซ้ายยกขึ้นจีบดรรชนีเสมอพระอุระ
เหมือนสร้างรูปพระพุทธเจ้าเป็นที่สักการะ ฉะนั้น
สำหรับไว้เป็นที่สักการะบูชาประดิษฐาน อยู่ใน
พระที่นั่งไพศาลทักษิณ สืบไป.
ขอบคุณ...บทความขยายเรื่องพระสยามเทวาธิราช..จากศิลปวัฒนธรรมว่า "ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯ ให้สร้างรูปเทวดาขึ้นอีกองค์หนึ่ง มีรูปแบบเหมือนพระสยามเทวาธิราช คือทรงเครื่องอย่างพระมหากษัตริย์ พระหัตถ์ขวาถือพระขรรค์ พระหัตถ์ซ้ายทรงยกขึ้นจีบเสมอพระอุระ ทรงยืนอยู่บนซุ้มไม้จันทน์ ตรงกลางซุ้มมีคำจารึกเป็นภาษาจีนเช่นเดียวกัน แต่ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้แปลงพระพักตร์ของเทวดาองค์นี้ให้เหมือนกับพระพักตร์ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ) เทวรูปองค์นี้ประดิษฐานอยู่ที่ห้องบรรทมของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในพระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต
สาเหตุที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างพระสยามเทวาธิราชให้มีพระพักตร์เหมือนพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวซึ่งเป็นพระราชบิดา มาจากความเชื่อว่านอกจากเทวดาที่มีหน้าที่พิทักษ์รักษาประเทศไทยให้รอดพ้นจากวิกฤติครั้งต่าง ๆ นั้น ยังมีบรรพกษัตริย์ที่มีฐานะเป็นเทวดาที่คอยช่วยอยู่อีกทางหนึ่งด้วย..."
(รายละเอียด อยู่ในหนังสือ เบื้องหลังรูปเคารพ คติความเชื่อรูปแทนบุคคลในสยาม โดย ปภาณิน เกษตรทัต สนพ.มติชน)
พระองค์เจ้า ประดิษฐวรการ
พระเจ้าหลานเธอ ในรัชกาลที่ ๑
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น