ตามเสด็จท่านอาจารย์ ศ.มจ.สุภัทรดิศ ดิศกุล ไปสำรวจปราสาทหิน ภาคอีสาน

สำรวจปราสาทหินแดนอีสาน

ร่วมไปกับคณะอาจารย์จากคณะโบราณคดี

มี ท่านอาจารย์ ศ.มจ.สุภัทรดิศ ดิศกุล เป็นองค์ประธาน โดย ออกเดินทางด้วยรถแลนด์โรเวอร์

ในตอนเย็นของวันศุกร์ที่ ๕ มกราคม พ.ศ.๒๕๑๖

ไปค้างคืนที่โรงแรม ในจังหวัดนครราชสีมา

วันเสาร์ที่ ๖ มกราคม พ.ศ.๒๕๑๖

ถ่ายรูปโบราณวัตถุในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ มหาวีรวงศ์

ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์ที่เกิดจาก

การรวบรวมโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ

ของสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสโส)

อดีตพระเถระสำคัญของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ขณะดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาสวัดสุทธจินดา

อ. เมือง จ. นครราชสีมา

โดยพระองค์ได้สะสมโบราณศิลปวัตถุจากจังหวัดต่างๆ

ซึ่งขณะนั้น ทรงมีอำนาจปกครองคณะสงฆ์อยู่แล้ว

นำมาเก็บรักษาไว้ที่วัด

ต่อมา ด้วยความตระหนักถึง

คุณค่าทางการศึกษาโบราณศิลปวัตถุ เหล่านี้

ได้มีการมอบสิ่งของที่สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสโส) รวบรวมได้ให้กับกรมศิลปากร

ในปี พ.ศ. ๒๔๙๗ กรมศิลปากรได้สร้างอาคารชั้นเดียวทรงไทยประยุกต์ขึ้น ๑ หลัง ภายในพื้นที่ของวัดสุทธจินดา

จัดตั้งพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติขึ้น

ซึ่งนอกจากจะจัดแสดง

ของสมเด็จพระมหาวีรวงศ์รวบรวมไว้แต่เดิมแล้ว

ยังจัดแสดงศิลปโบราณวัตถุที่ได้จากแหล่งโบราณคดี

โบราณสถานในจังหวัดนครราชสีมา

และจังหวัดใกล้เคียง

รวมทั้งสิ่งของที่ประชาชนบริจาคให้เพิ่มเติมในภายหลังด้วย

และตั้งชื่อพิพิธภัณฑสถานฯ

ที่สร้างขึ้น เพื่อเป็นเกียรติแก่ผู้ริเริ่มก่อตั้งว่า

"พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ มหาวีรวงศ์"

ออกเดินทางต่อไปยังปราสาทพนมรุ้ง

อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์

เจ้าหน้าที่กรมศิลปากร ได้พบโบราณวัตถุใหม่ ๆ เป็นจำนวนมากจากการขุดแต่งปราสาทหินพนมรุ้ง

คืนนี้ เดินทางไปค้างที่ในเมืองจังหวัดสุรินทร์

วันอาทิตย์ที่ ๗ มกราคม พ.ศ.๒๕๑๖

ออกเดินทางจากจังหวัดสุรินทร์

ท่านอาจารย์ ตั้งพระทัยจะเสด็จไป

ปราสาทตาเมือนธม ที่อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์

ซึ่งอยู่ต่อแดนกับประเทศเขมร

แต่เมื่อคณะเราเดินทางไปถึงที่สถานีตำรวจอำเภอปราสาท

ได้พบว่า ตำรวจจับได้คนร้านลักลอบขโมยโบราณวัตถุ

มาจากปราสาทตาเมือนธม

โบราณวัตถุดังกล่าว ยังเก็บอยู่ที่โรงพัก เป็นทับหลัง ๑ ชิ้น

เป็นรูปเทวดานั่งชันเข่าอยู่ภายในซุ้มเหนือหน้ากาล

ที่คายท่อนพวงมาลัยออกมาจากปากทั้งสองข้าง

และใช้มือทั้งสองจับท่อนพวงมาลัย นั้น

หน้ากาลมีลิ้นแลบออกมาเป็นสามเหลี่ยม

สองข้างลายท่อนพวงมาลัย

มีลายใบไม้ประกอบอยู่ด้วยทั้งด้านบน และด้านล่าง

มีพวงอุบะแบ่งที่เสี้ยวของทับหลังด้วย ทับหลังชิ้นนี้

ท่านอาจารย์ กำหนดอายุว่า

คงสร้างขึ้นระหว่าง พ.ศ.๑๕๐๐ - ๑๕๕๐

หรือหลังกว่านั้น เล็กน้อย

ตำรวจที่อำเภอปราสาท แจ้งว่า

การเดินทางไปปราสาทตาเมือนธม

ไม่น่าจะไปได้ในขณะนี้

เพราะพวกเขมรโกรธ ว่า

คนไทยไปลักลอบเอาทับหลัง

าจากสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของเขา

จึงนำเอากับระเบิดมาฝังไว้เต็มไปหมด เกรงจะเป็นอันตราย

เป็นอันว่า คณะเราไปไม่ถึง

ต้องเดินทางกลับ มาทางจังหวัดขอนแก่น

แวะไปดูพิพิธภัณฑ์ขอนแก่นที่เพิ่งเปิดใหม่แทน

ขอบคุณภาพประกอบบางภาพ

จาก Google และหนังสือ วารสารโบราณคดี

ถนนสาย โชคชัย - เดชอุดม ๒๕๑๖

ถนน บ้านถนนหัก อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ พ.ศ.๒๕๑๖

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ มหาวีรวงศ์

โบราณวัตถุ ที่จัดแสดงใน พช.มหาวีรวงศ์ นครราชสีมา

ปราสาทหินพนมรุ้ง ระหว่างการขุดแต่ง

ทับหลังที่ตำรวจสถานีตำรวจปราสาทจับได้ ว่า ลักลอบนำมาจากปราสาทตาเมือนธม จ.บุรีรัมย์ พ.ศ. ๒๕๑๖